کتاب برافراشتن ناهشیار: تنها مرجع روان‌پویشی کوتاه‌مدت D-ISTDP در ایران
کتاب برافراشتن ناهشیار: تنها مرجع روان‌پویشی کوتاه‌مدت D-ISTDP در ایران
کتاب برافراشتن ناهشیار: تنها مرجع روان‌پویشی کوتاه‌مدت D-ISTDP در ایران
کتاب برافراشتن ناهشیار چیست و چرا این کتاب مهم است؟
کتاب برافراشتن ناهشیار نوشته‌ی دکتر داود معنوی‌پور، حاصل سال‌ها تجربه بالینی، آموزش و پژوهش در زمینه روان‌درمانی پویشی متمرکز (D-ISTDP) است. این اثر، نخستین و کامل‌ترین منبع فارسی است که مجموعه‌ای منسجم از بنیادهای نظری، تئوری‌های نوروسایکوبیولوژیک احساس‌ها و تکنیک‌های کاربردی درمان را در قالبی آموزشی و بالینی گردآورده است. هدف کتاب این است که فاصله نظریه تا عمل را برای درمانگران ایرانی کوتاه کند. این کتاب نه فقط مفاهیم را شرح می‌دهد، بلکه نشان می‌دهد در عمل چگونه باید وارد تجربه‌های هیجانی مراجع شد، مقاومت‌ها را شناسایی کرد و روند تغییر را هدایت نمود.
چرا این کتاب برای ایران اهمیت دارد؟
انحصار محتوایی: تا امروز منابع فارسی تخصصی و نظام‌مند در زمینه D-ISTDP بسیار اندک بوده‌اند؛ «برافراشتن ناهشیار» این خلا را پر می‌کند و به عنوان مرجع آموزشی در دوره‌ها و کارگاه‌های تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترکیب نظریه و بالین: متن کتاب بر پایه نظریه‌های کلاسیک (دوانلو، فروید، بالبی، کلاین و...) نوشته شده و هم‌زمان با یافته‌های نوین نوروسایکوبیولوژی ادغام شده است. این ترکیب باعث می‌شود خواننده هم «فهم» علمی به‌دست آورد و هم «مهارت» بالینی.
مبانی بومی‌سازی: دکتر معنوی‌پور با توجه به تجربه کار بالینی در فرهنگ ایرانی، برخی از مفاهیم و تکنیک‌ها را بومی‌سازی کرده‌اند. یعنی مثال‌ها، استعاره‌ها و روش‌های آموزشی کتاب برای زمینه اجتماعی و فرهنگی ایران مناسب‌اند. این بومی‌سازی باعث می‌شود درمانگران ایرانی سریع‌تر و با کمترین ابهام مفاهیم را در عمل به‌کار بگیرند.
ابزارهای عملی برای درمانگر: از ارزیابی آغازین تا تکنیک‌های مواجهه با مقاومت، مدیریت نوروز انتقال، و فعال‌سازی نوروسایکوبیولوژیک احساس‌ها و... همه به‌صورت مرحله‌ای و کاربردی توضیح داده شده‌اند تا درمانگر در جلسه واقعی بتواند از آنها بهره ببرد.
مبدع روان‌درمانی کوتاه‌مدت istdp
دکتر حبیب دوانلو، روان‌پزشک و پژوهشگر برجسته، مبدع روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت (ISTDP) است. او با ترکیب بینش‌های روانکاوی کلاسیک و مطالعات بالینی نوآورانه، رویکردی را طراحی کرد که تمرکز آن بر فعال‌سازی و پردازش احساسات سرکوب‌شده، شناسایی مقاومت‌ها و تسریع روند درمانی است. دوانلو با کارهای بالینی و پژوهشی خود، امکان دسترسی به تجربه‌های عاطفی عمیق و تغییر الگوهای رفتاری بیمار را در مدت زمان کوتاه فراهم کرد و مسیر جدیدی در روان‌درمانی پویشی برای درمانگران و پژوهشگران ایجاد نمود. دکتر حبیب دوانلوی متقدم رویکرد ISTDP و دوانلوی متاخر رویکرد D-ISTDP را گسترش داد.
روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت (D-ISTDP) چیست و چرا اهمیت دارد؟
روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت (Davanloo-Intensive Short-Term Dynamic Psychotherapy) یا به اختصار D-ISTDP، رویکردی است که بر اساس نظریه‌های روان‌پویشی کلاسیک بنا شده اما با کشف‌های جدید در نوروسایکوبیولوژی احساس‌ها و پژوهش‌های بسیاری که انجام شد، D-ISTDP به جای ISTDP رواج پیدا کرد. این روش به جای تمرکز صرف بر مقاومت‌های بیمار، مستقیما به سراغ تمرکز روی انتقال و ورود حلزونی به ناهشیار می‌رود.
در این درمان، درمانگر با مشاهده دقیق پاسخ‌های بدنی و هیجانی، مسیر را به‌سوی احساس‌های اصلی او هدایت می‌کند تا به جای تکرار الگوهای بیمارگونه، به تجربه مستقیم احساس‌های مسدودشده دست یابد. همین تجربه است که به کاهش اضطراب، بازسازی سبک دلبستگی و بازسازی ساختار روان منجر می‌شود.
نگاه دکتر داود معنوی‌پور به D-ISTDP
در کتاب برافراشتن ناهشیار، دکتر معنوی‌پور با بازآفرینی مفاهیم بنیادی این رویکرد، آن را در قالبی آموزشی و درمانی ویژه برای درمانگران ایرانی ارائه کرده است. او D-ISTDP را تنها یک تکنیک نمی‌داند، بلکه آن را فرایند برافراشتن بخش‌های ناهشیارِ ناسالم روان انسان می‌داند؛ سفری از اسارت در مقاومت‌ها و نوروزها به سوی آزادی و زندگی بهتر.
از دید او، درمانگر نه تماشاگر بلکه همراهی است که با آگاهی از مسیرهای دفاعی، بیمار را از میان تاریکی ناهشیار عبور می‌دهد و به سوی نور شناخت و رهایی هدایت می‌کند. این نگاه انسان‌گرایانه و پویشی، محور اصلی آموزش‌ها و ساختار کتاب را تشکیل می‌دهد.
جایگاه D-ISTDP در ایران
در سال‌های اخیر، با گسترش دوره تخصصی روان‌درمانی پویشی متمرکز D-ISTDP در دپارتمان روان‌پویشی مانوشان، این رویکرد به یکی از شاخص‌ترین جهت‌گیری‌های درمانی در ایران تبدیل شده است.
کتاب برافراشتن ناهشیار در این میان، نه‌تنها به عنوان منبع درسی و مرجع بالینی، بلکه به‌عنوان «زبان مشترک درمانگران پویشی متمرکز D-ISTDP» شناخته می‌شود، زبانی که از نظریه‌های علمی و همچنین از دل تجربه‌های بالینی دکتر معنوی‌پور و پژوهش‌های نوین در حوزه احساس و ناهشیار زاده شده است.
حرف D در D-ISTDP به چه معناست؟ از دوانلوی متقدم تا رویکرد بین‌فردی
بسیاری از درمانگران تازه وارد به روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت، تفاوت میان ISTDP و D-ISTDP را به‌درستی نمی‌دانند.
حرف D در ابتدای نام این رویکرد، اشاره به نام حبیب دوانلو (Habib Davanloo)، بنیان‌گذار روان‌درمانی پویشی فشرده و کوتاه‌مدت دارد، اما نه صرفا به‌عنوان نام یک فرد، بلکه به‌عنوان نشانگر یک تکامل نظری و بالینی در دل همان رویکرد.
در فاز نخست، یا به‌اصطلاح «دوانلوی متقدم»، تمرکز درمان بر شکستن دفاع‌ها بود؛ یعنی حرکت سریع از مقاومت بیمار به‌سمت تجربه هیجان‌های سرکوب‌شده.
اما دوانلوی متأخر، پس از سال‌ها پژوهش و مشاهده بالینی، دریافت که صرف تمرکز بر دفاع‌ها، می‌تواند فرایند درمان را مکانیکی کند.
در نتیجه، او این جهت‌گیری جدید را با افزودن حرف D (مخفف Davonloo’s) به ابتدای ISTDP مشخص کرد تا D-ISTDP به‌معنای نسخه تکامل‌یافته و انسان‌گرایانه‌تر این درمان باشد.
به این ترتیب، D-ISTDP تأکید بیشتری بر رابطه زنده درمانگر و بیمار، انتقال، ورود حلزونی به ناهشیار بیمار، پویایی‌های بین‌فردی و شناخت الگوهای دفاعی در بستر رابطه دارد.
کتاب برافراشتن ناهشیار نیز بازتاب یافته‌ها طبق سال‌ها پژوهش و کار درمانی دکتر داود معنوی‌پور است که با زبانی بومی و بالینی و طبق فرهنگ ایرانی برای درمانگران ایرانی نوشته شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله زیر را در سایت مانوشان مطالعه فرمایید:
تفاوت DISTDP با ISTDP (دوانلوی متقدم و دوانلوی متاخر)
دکتر داود معنوی‌پور؛ بنیان‌گذار و مدرس D-ISTDP در ایران
دکتر داود معنوی‌پور، روان‌کاو و روان‌درمانگر برجسته ایرانی، اولین فردی است که رویکرد D-ISTDP را به ایران معرفی کرد و با سال‌ها پژوهش و تجربه بالینی، این روش را بومی‌سازی و مطابق با نیازهای بیماران ایرانی توسعه داده است. ایشان با تلفیق نظریه‌های کلاسیک روانکاوی و یافته‌های جدید نوروسایکوبیولوژی، توانسته‌اند نسخه‌ای عملی و کاربردی از D-ISTDP ارائه دهند که در بالین به‌طور مؤثر قابل اجرا است.
دکتر معنوی‌پور علاوه بر فعالیت بالینی، استاد دانشگاه بوده و نقش مؤثری در تربیت نسل جدید درمانگران ایرانی دارد. ایشان با انتشار کتاب «برافراشتن ناهشیار»، نه تنها یک مرجع علمی معتبر برای درمانگران فراهم کرده‌اند، بلکه با ارائه مثال‌های بالینی و تشبیه‌های ملموس، به درک بهتر مفاهیم پیچیده روان‌پویشی کمک کرده‌اند.
کتاب برافراشتن ناهشیار چه مباحثی را پوشش می‌دهد؟
کتاب «برافراشتن ناهشیار»، نوشته دکتر داود معنوی‌پور، به عنوان مرجع جامع روان‌درمانی پویشی D-ISTDP در ایران شناخته می‌شود و طیف گسترده‌ای از مفاهیم محوری این رویکرد را پوشش می‌دهد. این کتاب با تمرکز بر تجربه بالینی بیماران ایرانی و با استفاده از مثال‌ها و تشبیه‌های ملموس، امکان درک عمیق مفاهیم پیچیده روان‌پویشی را برای درمانگران فراهم می‌کند.
ساختار و فصل‌های کلیدی کتاب
کتاب به گونه‌ای طراحی شده است که روان‌درمانگران و دانشجویان بتوانند از آن به عنوان راهنمای عملی و علمی استفاده کنند. برخی از مباحث محوری کتاب عبارت‌اند از:
نوروز انتقال:
معرفی نوعی انتقال بیمارگونه که مانع دسترسی به نوروز اصلی (تجربه واقعی احساس و رهایی) می‌شود و نقش آن در خودتخریبی بیماران.
تجربه خشم:
راهکارهای فعال‌سازی و مدیریت خشم در طول درمان، به منظور دسترسی به احساسات پایه‌ای و ارتقای فرآیند تغییر.
تجربه گناه و رهایی:
بررسی احساس گناه به عنوان بخشی از فرایند درمان و ارائه روش‌هایی برای تجربه و مدیریت آن به صورت سازنده.
روش‌های عملی درمان:
شامل تکنیک‌های تشخیصی و مداخلات بالینی برای کار با مقاومت بیمار، شناسایی و حذف نوروز انتقال، و فعال‌سازی احساسات بنیادین.
مبانی نظری:
توضیح کامل ریشه‌های نظری رویکرد D-ISTDP، تمایز آن با ISTDP کلاسیک، و تلفیق اندیشه‌های فروید، بالبی و کلاین با یافته‌های بالینی بومی.
کتاب با ارائه مثال‌های بالینی واقعی و استفاده از زبان فارسی درمان و تشبیه‌های فرهنگی بومی، امکان انتقال مفاهیم نظری به کاربرد عملی را برای درمانگران فراهم می‌کند. این ویژگی، «برافراشتن ناهشیار» را از بسیاری منابع خارجی متمایز می‌سازد و به عنوان ابزاری حیاتی برای آموزش و تمرین بالینی در ایران تبدیل کرده است.
مجموعه مانوشان: دپارتمان‌های آموزش تخصصی، درمان و انتشارات
مجموعه مانوشان به عنوان نهاد علمی و آموزشی پشت رویکرد D-ISTDP در ایران شناخته می‌شود و زیر نظر دکتر داود معنوی‌پور فعالیت می‌کند. این مجموعه با هدف تربیت درمانگر حرفه‌ای، ارتقای کیفیت درمان و توسعه پژوهش‌های روان‌پویشی و نوروسایکوبیولوژیک ایجاد شده است که دارای پنج دپارتمان تخصصی ویژه آموزش به درمانگران، روانشناسان و دانشجویان روانشناسی و مشاوره است:
۱. دپارتمان روان‌پویشی کوتاه‌مدت D-ISTDP
این دپارتمان، هسته اصلی آموزش رویکرد D-ISTDP در ایران است و بر تشخیص انتقال، روابط درون فردی به جای تمرکز بر روابط بین‌فردی، مدیریت مقاومت‌ها و کار با احساسات پایه‌ای بیماران تمرکز دارد. درمانگران و دانشجویان در این دپارتمان با تمرین بالینی و تحلیل دقیق کیس‌ها توانمندی‌های خود را تقویت می‌کنند.
کسب اطلاعات بیشتر درباره دپارتمان روان‌پویشی دکتر معنوی‌پور
۲. دپارتمان عصب روانکاوی مانوشان
این دپارتمان به ارتباط میان عصب‌شناسی و روان‌پویشی می‌پردازد و دانشجویان و درمانگران را در مسیر درک مکانیزم‌های نوروسایکوبیولوژیک احساسات و پویش‌های روانی هدایت می‌کند. استفاده از این دانش، کیفیت درمان را به طور قابل توجهی ارتقا می‌دهد.
کسب اطلاعات بیشتر درباره دپارتمان عصب‌روان‌کاوی مانوشان
۳. دپارتمان سایکوآنکولوژی مانوشان
تمرکز این دپارتمان بر حمایت روانی بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌های آنها است. آموزش‌ها شامل کاربرد رویکردهای روان‌پویشی و مدیریت احساسات پیچیده در شرایط بحرانی است.
کسب اطلاعات بیشتر درباره دپارتمان سایکوآنکولوژی مانوشان
۴. دپارتمان تربیت درمانگر کودک و نوجوان مانوشان
این دپارتمان به آموزش روان‌درمانی (تلفیقی) به درمانگران کودکان و نوجوانان اختصاص دارد و تکنیک‌ها و رویکردهای مختلفی را متناسب با رشد و نیازهای روانی کودکان و نوجوانان را به درمانگران ارائه می‌کند.
کسب اطلاعات بیشتر درباره دپارتمان تربیت‌درمان‌گر کودک و نوجوان مانوشان
۵. دپارتمان هوش مصنوعی برای روانشناسان و دانشجویان
جدیدترین دپارتمان مانوشان به کاربرد هوش مصنوعی در روانشناسی و روان‌درمانی می‌پردازد و دانشجویان و متخصصان را با ابزارها و تحلیل‌های نوین داده‌محور در روان‌درمانی آشنا می‌کند.
کسب اطلاعات بیشتر درباره دپارتمان هوش مصنوعی مانوشان
چگونه کتاب برافراشتن ناهشیار را تهیه کنیم؟
برای علاقه‌مندان به روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت D-ISTDP، کتاب برافراشتن ناهشیار یک منبع ضروری و کاربردی است که می‌تواند مسیر یادگیری و تجربه بالینی را تسریع کند.
خرید از انتشارات خرد مانوشان
این کتاب از طریق دپارتمان انتشارات مجموعه مانوشان به نام "خرد مانوشان" در دسترس است و علاقه‌مندان می‌توانند به راحتی آن را از سایت مانوشان تهیه کنند. برای خرید:
مراجعه به سایت رسمی مانوشان
یا تماس با دپارتمان انتشارات جهت دریافت نسخه چاپی
خرید کتاب برافراشتن ناهشیار
کتاب "برافراشتن ناهشیار" مناسب چه کسانی است؟
این کتاب برای:
- دانشجویان روانشناسی و روان‌پویشی
- متخصصان علاقه‌مند به D-ISTDP و روان‌درمانی کوتاه‌مدت
سخن پایانی: برافراشتن ناهشیار، حرکتی در روان‌درمانی بومی ایران
کتاب برافراشتن ناهشیار نه تنها یک منبع علمی و عملی برای درمانگران و دانشجویان روان‌درمانی پویشی است، بلکه نماد بومی‌سازی روان‌درمانی مدرن در ایران نیز محسوب می‌شود. دکتر داود معنوی‌پور با سال‌ها تجربه بالینی، پژوهش‌های علمی و آموزش درمانگران، این رویکرد را به زبان فارسی و متناسب با فرهنگ و نیازهای ایرانی توسعه داده‌اند.
این کتاب، با ارائه مفاهیم کلیدی مانند نوروز انتقال، تجربه خشم، احساس گناه و فرایند درمان D-ISTDP، به خواننده کمک می‌کند تا:
- درک عمیق‌تری از ساختار ناهشیار و پویش‌های بیمارگونه پیدا کند
- مهارت‌های عملی درمانگری را در جلسات بالینی تقویت کند
- با زبان و ادبیات بومی روان‌درمانی آشنا شود و تجربه‌ای واقعی و قابل استفاده در ایران کسب کند
از سوی دیگر، کتاب برافراشتن ناهشیار در کنار مجموعه مانوشان و دپارتمان‌های تخصصی آن، مسیر آموزشی و بالینی درمانگران ایرانی را تسهیل می‌کند و به آنها امکان می‌دهد تا از منابع علمی به‌روز و بومی بهره‌مند شوند.
با مطالعه این کتاب، علاقه‌مندان به روان‌درمانی پویشی و D-ISTDP می‌توانند:
- بهبود مهارت‌های درمانگری خود را تجربه کنند
- دانش نظری و بالینی خود را تلفیق نمایند
- در نهایت تأثیرگذاری واقعی در مسیر درمان بیماران داشته باشند
در انتهای این مقاله از شما دعوت می‌کنیم تا نقطه نظرات خود را درباره کتاب و یا رویکرد روان‌پویشی کوتاه‌مدت D-ISTDP با ما درمیان بگذارید.
